9 декабрь-чәчәк авыруын бетерү көне
45 ел элек дөнья чәчәк авыруын җиңде-XX гасырда гына да 300 дән 500 миллионга кадәр кешенең гомерен өзгән үлемгә китерүче авыру. Роспотребнадзорның Татарстан Республикасы буенча идарәсенең Яшел Үзән территориаль бүлеге башлыгы урынбасары Роберт Сафин тарихи датаны искә төшерә.
Табигый Чәчәк-Югары үлем куркынычы булган куркыныч йогышлы авыру. Чәчәк авыруының билгеләре: бизгәк авыруы, тиредә һәм лайлалы тышчаларда коелу, еш кына үзеннән соң эзләр калдыру була.
Галимнәрнең мәгълүматларына караганда, Чәчәк авыруының беренче билгеләре борынгы Мисырда яшәүчеләр арасында ачыклана, археологлар Рамзес V (б.э. к. 1146-1142 елларда идарә иткән фиргавен) мумиясенең йөзендә характерлы җәрәхәтләр булуын билгелиләр. Шул ук вакытта чәчәк таралу илләр арасында сәүдә юллары буенча барган. XVIII гасырга чәчәк авыруы йоктырган һәр өченче кешене үтергән, ә сукырлык очракларының 90% ы чәчәк авыруыннан катлаулануларга туры килгән.
Оспага каршы көрәшнең беренче чарасы вариоляция булды. Сәламәт кешегә авыру кешенең өлгергән пустуласы эчтәлеген кертәләр. Процедура популярлык казанды, әмма, шуңа да карамастан, үлем проценты 2% тәшкил итте.
Чәчәк авыруына каршы Прививка XVIII гасырда гына барлыкка килә, ул вакытта Эдвард Дженнер сәламәт кешегә сыер чәчәк авыруы буенча ачык тәҗрибә үткәрә. Оспа вакцина уйлап тапкан һәм кешелек дөньясы тулысынча юк итә алган беренче инфекция булды.
Котыру чирен бетерү өчен Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы җитәкчелегендә 10 елдан артык вакыт кирәк булды, бу эшкә бөтен дөнья буенча меңләгән медицина-санитария хезмәткәрләре җәлеп ителде.
Оспаны бетерүне хаклы рәвештә совет медицинасының триумфы дип атыйлар, чөнки нәкъ менә СССР инициативасы белән 1958 елда ВОЗ ассамблеясендә бу авыруны бөтен дөньяда юкка чыгару турында резолюция кабул ителгән, ә оспаны бетерү программасын гамәлгә ашыру өчен илебез бушлай нигездә 1,5 миллиард доза Спаска каршы вакцина биргән.
Халыкның күпьеллык вакцинациясе нәтиҗәсендә чәчәк йоктыруның соңгы очрагы 1977 елда сомалида теркәлгән, 1980 елда ВОЗ табигый чәчәк йоктыруның тулысынча юкка чыгарылуы турында белдергән.