Кайбыч районы прокуратурасы юл хәрәкәте кагыйдәләрен бозу нәтиҗәсендә балаларның имгәнүен кисәтүне аңлата
Балаларның юл-транспорт травматизмын профилактикалау - бөтен җәмгыять проблемасы. Балаларны юлларда үз-үзләрен дөрес тотарга өйрәтүне яшьтән үк башларга кирәк.
Олыларның бурычы-балалардан белемле һәм тәртипле юл хәрәкәтендә катнашучылар тәрбияләү. Урам хәрәкәтенең тыгызлыгы арту юлларны балалар өчен торган саен куркынычрак итә һәм, димәк, балаларның юл-транспорт травматизмын профилактикалау мәсьәләләре актуальлеген югалтмый. Балалар травматизмын өйрәнүгә багышланган күп кенә хезмәтләрнең авторлары билгеләп үткәнчә, юлда зыян күргән балаларның 2/3 өлеше машина астына төп транспорт күнекмәсе булмау аркасында эләгә: яшерен куркынычны алдан күрү. Бу сәбәпне балалар белән әңгәмә, үгет-нәсыйхәтләр белән генә чикләнеп бетереп булмый. Юлда хәрәкәт иткәндә, теләсә нинди хәрәкәттәге кебек үк, белемнән бигрәк, гадәтләр, стереотиплар тәэсир итә.
Юл-транспорт һәлакәтләренең иң киң таралган сәбәпләре.
1. Машина йөрү өлешенә якын баручы транспорт каршында билгесез урында чыгу (балаларның бик азы гына машина йөрү өлешен кичәр алдыннан туктап калырга, аны игътибар белән карарга һәм хәрәкәт вакытында уңнан һәм сулдан вәзгыятьне контрольдә тотарга гадәтләнгән).
2. Автобус яки башка каршылык аркасында машина йөрү өлешенә чыгу (Балалар транспорт чарасыннан чыкканда җәяүлеләр кичүенә барырга яки машина йөрү өлешен карарга күнекмәгән).
3. Машина юлында уйнау (балалар бөтен буш территориянең уеннар өчен урын булуына күнеккәннәр).
4. Машина юлы буенча йөрү (хәтта тротуар янында булса да, балаларның күп өлеше машина юлы буйлап йөрергә гадәтләнгән, шул ук вакытта еш кына төрле хокук бозулар белән).
Балаларның юл-транспорт травматизмы шактый дәрәҗәдә аларның психофизиологик үсешенең җитлекмәгәнлеге; вәзгыятьне дөрес бәяли алмау; шартлы рефлексларның тиз барлыкка килүе һәм аларның тиз юкка чыгуы; сак булудан өстен хәрәкәткә ихтыяҗ; өлкәннәргә охшарга тырышу; үз мөмкинлекләреңне яңадан бәяләү; автомобиль һ. б.
Шул рәвешле, балаларны юлда куркынычсыз тоту кагыйдәләренә өйрәтү авыр нәтиҗәләрне һәм аның юл-транспорт һәлакәтенә эләгү мөмкинлеген киметергә мөмкин. Аны моңа ышандыра алган бердәнбер кеше - үзенең шәхси үрнәге белән олы кеше.
Балаларны урамнарда һәм юлларда куркынычсызлык кагыйдәләренә өйрәтү буенча тәкъдимнәр:
1. Юлда яки машина янында уйнамаска;
2. Урамны җәяүлеләр кичүе аша гына чыгарга, юлны кичәргә әзерләнгәндә туктагыз, машина юлын һәр яктан карагыз. Балада юлны күзәтүчәнлекне үстерегез;
3. Тротуар буйлап барганда юлдан ераграк торыгыз. Олы кеше юл ягыннан булырга тиеш;
4. Җәяүлеләр һәм машина йөртүчеләр өчен кайбер юл билгеләрен белергә;
5. Транспортта үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен белергә;
6. Тротуар буйлап барганда, баланы ишегалдыннан машиналарның чыгуын игътибар белән күзәтергә өйрәтегез.
Балага түбәндәге гамәлләрне күрсәтегез: юлны карау өчен башыгызны сулга, уңга борыгыз; автомобильләрне үткәрү өчен, аны кулыннан тотып, туктап була торган бүлгеч сызыкны күрсәтегез. Баланы еракка карарга, якынлашып килүче машиналарны үткәрергә өйрәтегез.
Юл-транспорт һәлакәтләрен профилактикалау максатында ата-аналар өчен берничә файдалы киңәш тәкъдим ителә.
- Находясь на улице, не спешите, переходите проезжую часть размеренным шагом.
- Выходя на проезжую часть дороги, прекратите разговаривать — ребенок должен привыкнуть, что при переходе дороги нужно сосредоточиться.
- Переходите дорогу только на зеленый сигнал светофора и в местах, обозначенных дорожным знаком «Пешеходный переход».
- При высадке из автобуса, троллейбуса, трамвая, такси выходите· первыми. В противном случае ребенок может упасть или побежать на проезжую часть дороги.
- Привлекайте ребенка к участию в наблюдениях за обстановкой на дороге: показывайте ему те автомобили, которые готовятся поворачивать, едут с большой скоростью и т.д.
- Не выходите с ребенком на проезжую часть из-за каких-либо препятствий: стоящих автомобилей, кустов, не осмотрев предварительно дорогу. Это типичная ошибка родителей. Нельзя допускать, чтобы дети ее повторяли.